Heideherstelproject Alpherveld te Beetsterzwaag

 Het areaal heide is in Friesland de afgelopen eeuw sterk teruggelopen. De nog resterende heide heeft te maken met

vergrassing en verbossing. Karakteristieke planten en dieren van de heide hebben het daardoor moeilijk. Met het project “Njirre yn Beweging” herstelt Landschapsbeheer Friesland een deel van de heide in het Alpherveld, in de Beetsterzwaagster bossen, langs het Koningsdiep. We herstellen en verbinden diverse heidepercelen en vergroten daarmee het leefgebied van bedreigde plant- en diersoorten zoals Zonnedauw, Klokjesgentiaan, Adder, Levendbarendehagedis, Ringslang en Heikikker en vlindersoorten als het Heideblauwtje.

Heide werd bos

 Aan het begin van de vorige eeuw bestond het Alpherveld voor een groot deel uit heide, met een grote variatie aan plant- en diersoorten. Het Koningsdiep slingerde door het landschap. Maar door veranderende omstandigheden en het uitblijven van beheer vergraste de heide en groeide dicht met struiken en bomen. Door de begroeiing met bomen en struiken kregen bijzondere plantensoorten onvoldoende licht of ze werden overwoekerd door soorten die er niet thuishoren. Daarnaast kwamen de resterende heidepercelen los van elkaar te liggen waardoor populaties van dieren niet meer met elkaar in contact konden komen.

Bos wordt weer heide

Door bomen te kappen, krijgen verdwenen plantensoorten weer ruimte om te groeien. De zaden zitten nog in de bodem: de verwachting is dat na enkele jaren de heide vanzelf weer terug komt, waarna de populaties van verschillende diersoorten zich weer kunnen uitbreiden. Omdat de verschillende (restanten van) heidepercelen weer met elkaar verbonden zijn, kan opnieuw uitwisseling plaatsvinden tussen populaties. In het vroege voorjaar en de nazomer van 2011 is de opgaande beplanting verwijderd. In de nazomer is het grootste deel van het plagwerk uitgevoerd en op dit moment (februari 2012) wordt gewerkt aan de afvoer van het geplagde materiaal. De komende twee groeiseizoenen wordt er nazorg

gepleegd aan de Amerikaanse vogelkers om te voorkomen dat het gebied opnieuw zal verbossen met deze lastige soort. In het voorjaar en de zomer zijn geen werkzaamheden uitgevoerd vanwege het (broed)seizoen. In die tijd zijn er op verschillende plekken waarnemingen gedaan van eigenlijk alle soorten reptielen die we in het gebied kennen: Hazelworm, Ringslang, Adder en Levendbarende hagedis. We verwachten dat de dieren in de komende jaren voldoende hersteld leefgebied vinden om hun populaties weer uit te kunnen breiden.