Achttien ringslangen op brute wijze doodgeslagen

Jelle Hofstra

In Beetsterzwaag zijn begin juli vorig jaar door een bewoner aan de Koufinne in 'blinde paniek' 18 exemplaren van de Ringslang Natrix n. helvetica doodgeslagen en in het riviertje het 'Alddjip'(Koningsdiep) gegooid.
In een gft-container werden nog eens 35 levende slangen aangetroffen en een groot aantal slangeneieren.

Op 2 juli kwam via de heer Johan Naberman van 'It Fryske Gea' bij de voorzitter van de Werkgroep Amfibieën en Reptielen Friesland (WARF) - de heer Wietze van der Meulen - een alarmerend bericht binnen. De heer Wiebren Groen uit Beetsterzwaag had rond zijn huis een ware ringslangenplaag en wilde daar van af. Groen woont aan de 'Koufinne' en daar wordt nogal eens een ringslang gesignaleerd. Nu wemelde het echter op zijn erf van de ringslangen. Hij had een tweeling van drie jaar en vond alles nu teveel van het goede. Hij was op dat moment al bezig de slangen en hun eieren af te voeren. Afgesproken werd dat ik contact met hem zou opnemen.

Dode ringslangen

Nog voor ik contact met de heer Groen had gehad, kwam er een melding bij mij binnen van een fietser uit Drachten dat in het riviertje het 'Alddjip' - ter hoogte van de 'Koufinne' - een flink aantal dode ringslangen dreven, waarvan sommige dieren waren onthoofd. Nader onderzoek leverde op dat het op dat moment om maar liefst 18 dode dieren ging. Aangezien het riviertje lichtjes stroomde, is het niet denkbeeldig dat het er meer zijn geweest. Bij twee dieren, die naar de kant werden gehaald, bleek de kop bijna van de romp te zijn gescheiden door een scherp voorwerp, zoals een schop of iets dergelijks.
Twee weken eerder had ik al een melding gekregen dat in een bosje, grenzend aan het erf van de heer Groen, vier dode ringslangen op een hoop lagen met dezelfde verwondingen. Nog dezelfde middag bracht ik een bezoek aan de heer Groen en trof daar een gft-container aan met maar liefst 35 levende ringslangen en eveneens enkele trosjes eieren. Bij het zoeken in de broeihoop door Groen werden nog tal van ringslangeieren gevonden. Uiteindelijk werden rond de 120 eieren geteld.
De slangen zijn door mij in het dichtstbijzijnde natuurgebied de Lippenhuisterheide uitgezet. Dit op een plek waar een aantal broeihoopjes zijn aangelegd. De eieren werden mee naar huis genomen, in de hoop ze nog te kunnen redden.

Proces-verbaal

Het Regionaal Milieuteam dat werd ingeschakeld trof de volgende dag nog 13 dode ringslangen in het 'Alddjip' aan. Daarvan konden 11 Ringslangen uit het water worden gevist. Hiervan waren drie slangen onthoofd, terwijl de rest duidelijke verwondingen hadden aan kop en lichaam. Bij het bevoelen van de slangen werd duidelijk dat de slangen vol met eieren zaten. Er werd een slang opengesneden en 25 eieren kwamen te voorschijn.

Door het Regionaal Milieuteam is tegen de verdachte proces-verbaal opgemaakt voor het overtreden van vier artikelen van de Flora- en faunawet, namelijk:

• Artikel 9: het doden van minimaal 15 ringslangen;
• Artikel 10: het opzettelijk verontrusten van ringslangen;
• Artikel 11: het beschadigen en wegnemen van een voortplantingsplaats van ringslangen;
• Artikel 12: het verwijderen van slangeneieren uit de broeihoop.

De heer Groen beroept zich nu op noodweer.

Blinde paniek

Groen zegt in blinde paniek te hebben gehandeld. Hij woont in een gebied waar regelmatig ringslangen worden gezien. Hij had voor deze dieren zelfs een broeihoop aangelegd. Een enkele Ringslang vindt hij wel leuk. Dit keer waren er meerdere en toen hij met een greep in de composthoop begon te scheppen, telde hij op een gegeven moment maar liefst 84 ringslangen (hoe tel je die zo gauw?). Hij vreesde het ergste voor zijn kinderen en vond het niet langer verantwoord. Naar hij zegt raakte hij in paniek bij het zien van zoveel krioelende slangen en blindelings begon hij met een schop op de dieren in te hakken. Daarbij vielen minimaal 18 doden. De rest schepte hij - volgens zijn lezing - met een vork in een emmer. Dit is echter nauwelijks mogelijk. De ene slang zit nog niet in de emmer of de andere glipt er al weer uit. Ook liet hij ze rond een stok kronkelen en bracht ze zo over in de emmer en/of de gft-container. Ook dit is een onmogelijke zaak. Ringslangen kronkelen niet rond een stok. Pas toen de eerste emmer werd geleegd in het riviertje, ontdekte Groen dat er dode slangen tussen zaten. Dat dit niet waar is blijkt uit een door hem gemaakte foto in de regionale krant 'De Woudklank', waarop 9 dode slangen zijn afgebeeld. De bedoeling was - nog steeds volgens de heer Groen - om de dieren weer op een andere plek los te laten, zoals in het 'Alddjip' en/of de Lippenhuisterheide. Volgens zijn zeggen wist hij niet dat de ringslang ongevaarlijk is en bovendien nog beschermd ook. Wel leest hij maandelijks mijn stukjes over reptielen en amfibieën in de 'De Woudklank', waar ik er al jarenlang op hamer dat de Ringslang een onschuldige slang is en dat alle amfibieën en reptielen in ons land beschermd zijn.

In overtreding

In het proces-verbaal werd nog opgemerkt 'dat ondanks het feit dat Hofstra bij het redden van de Ringslangen en hun eieren in theorie in overtreding is met de Flora- en Faunawet, heeft hij geheel gehandeld in de geest van de wet zoals die in artikel 2 verwoord is, namelijk de zorgplicht van iedere Nederlander voor de in het wild levende dieren en planten. Hiervoor heeft hij een bloemetje van milieuteam politie Fryslân ontvangen.'

Nieuwe broeihoop

Om te voorkomen dat de slangen volgend jaar opnieuw de broeihoop aan de Koufinne opzoeken, is er gezocht naar een alternatief. Met George Meijners van Landschapsbeheer Friesland is er achter de Koufinne naar een geschikte locatie gezocht om er een broeihoop aan te leggen. De bedoeling is dat de slangen daar op den duur gebruik van gaan maken.

De heer Groen heeft inmiddels aan de betreffende instanties laten weten dat de composthopen rond zijn huis  zijn verwijderd. Een nieuwe broeihoop is inmiddels aangelegd op een geschikte plek nabij de 'Koufinne'

Groen kreeg een voorwaardelijke straf van 2000 euro. De rechter vond dat hij publiekelijk al was veroordeeld.

 

« terug naar overzicht artikelen WARF-bulletin