Symposium Natuur, Landbouw en verdroging: een grensgeval

Op 28 oktober werd in Noordwolde een symposium gehouden met als titel Natuur, Landbouw en Verdroging: een grensgeval. In het moderne cultuurlandschap van de Zuidoosthoek van Fryslân liggen verrassend veel kleine, rijke natuurterreintjes. Helaas, ingesloten en vergeten midden in intensief landbouwgebied, herbergen deze terreintjes vaak bijzondere planten zoals Zonnedauw en dieren als Venwitsnuitlibel, Adder, Ringslang en Hazelworm. Voor buurtbewoners zijn het blokjes om, om even aan de drukte van alledag te ontsnappen. Helaas hebben deze terreintjes vaak te lijden van verdroging, vergrassing en verbossing, als gevolg van hun ligging te midden van landbouwgebied.

Vernatting

In een proefproject in Zuidoost-Fryslân van Staatsbosbeheer in samenwerking met Landschapsbeheer Friesland, LTO Noord, Wetterskip Fryslân en Ecologisch bureau Altenburg & Wymenga, is duidelijk geworden dat er mogelijkheden zijn om de natuurkwaliteit van dergelijke kleine terreinen te verbeteren, wanneer de belangen van de omliggende eigenaren worden meegenomen. In het project zijn voor vijf heideterreintjes, variërend van 1 tot 3.2 ha, vernattingsmaatregelen met de buren besproken. Niet alle terreintjes waren even rijk. Sommige waren sterk verruigd en verdroogd, maar de schatting is dat met de lokale maatregelen een behoorlijke verbetering bewerkstelligd is. In totaal is 1.6 km aan grenssloten minder diep gemaakt en is over gemiddeld 60% van de lengte van de grenssloten het slootpeil verhoogd met zo’n 40 cm. Tegelijk is op 10% van de oppervlakte van de heide geplagd en op 20% bosopslag verwijderd. Het gaat om de terreintjes IJsbaan Boekelte, Meuleveldweg, Zandhuizerveld en Rijsberkamperveld. Het vijfde terreintje, het enige particuliere hoekje is van Rinze de Vries uit Oudehorne. Dit terrein is erg rijk aan reptielen en zo worden er de Ringslang, Adder, Levendbarende hagedis en Hazelworm gevonden. Rinze was dan ook uitgenodigd om op dit symposium zijn bevindingen naar voren te brengen. Hij was op een enkel puntje na zeer tevreden over de verrichtte werkzaamheden.

Planten en dieren

Ook werd er een bezoek gebracht aan het proefterrein Meuleveldweg onder Zandhuizen, waar al maatregelen zijn uitgevoerd. Te zien was dat het terrein zoals het hoort gefaseerd was geplagd en gedeeltelijk verhoogd en was de afwatering en drainage verbeterd. Doordat er tevens bosopslag is verwijderd is de oppervlakte en de variatie van de heide groter geworden en zijn er nattere omstandigheden ontstaan. Hiervan profiteren de bijzondere planten en dieren. Monitoring moet uitwijzen in hoeverre dit gebeurt.